بازگشت
عملیات منظم نظامی،عامل تضعیف طالبان وتقویت اردوی ملی
محمداسحاق فیاض محمداسحاق فیاض

حدود دوهفته است که عملیات منظم بالای طالبان در جنوب شرق کشور آغاز شده است. اولین اقدام نظامی منظم و گسترده اردوی ملی علیه شبه نظامیان طالبان از ولایت نورستان شروع گردید و اکنون دامنه آن به ولایت کنرهم کشیده شده و به زودی قرار است که عملیات منظم امید در ولایت غزنی نیز علیه طالبان آغاز گردد.

در سالهای اخیر ولایت های نورستان و کنر از ولایت هایی نا امنی بود که بیشترین عملیات های منظم گروه طالبان در آن صورت گرفته است، این دو ولایت کوهستانی که با مناطق آزاد قبایل در پاکستان هم مرز است، به پناهگاه خوبی برای طالبان تبدیل گردیده بود و با ورود از مرز پاکستان این مناطق را به آشوب می کشاندند.

در طول ده سال گذشته در این دو ولایت تقریبا طالبان همیشه دست بالا داشتند و بخصوص چند ولسوالی ولایت نورستان بارها بدست نیروهای طالبان افتاده و قوای دولتی و خارجی به تعبیر خود شان عقب نشینی تاکتیکی کردند. فشارهای طالبان در این مناطق به اندازه ای ادامه یافت و نیروهای دولتی را از مواضع شان به عقب راندند که طی ده سال گذشته برای اولین باری که مقامات نظامی دولتی از عقب نشینی تاکتیکی دم زدند و این واژه را بکار بردند در ولسوالی برگمتال ولایت نورستان بود.  اما سرانجام اردوی ملی و با حمایت نیروهای هوایی ناتو چند روز پیش تصمیم به انجام عملیات گسترده و منظم زدند تا مناطقی مرزی را که در اختیار طالبان است آزاد نمایند. این روزها کمی در وضعیت امنیتی ولایت نورستان تغیراتی به وجود آمده و اکنون این نیروهای دولتی هستند که حالت تهاجمی به خود گرفته و طالبان را از برخی مناطق این ولسوالی به عقب رانده اند. در نتیجه این عملیات ولسوالی های انت و وایگل ولایت نورستان از جنگ طالبان خارج گردید. سخنگوی والی نورستان گفت كه این حمله توسط نیروهای خاص پولیس و اردوی ملی صورت گرفته و تلفات سنگینی بر نیروهای طالبان وارد كرده اند.

این دو ولسوالی  بیش از سه ماه بود که در اختیار طالبان قرار داشت، این گروه سه ماه پیش طی چند عملیات منظم نیروهای دولتی را از این منطقه بیرون راندند و مسیر رفت و آمد خود را از این مسیر کوهستانی به پناه گاه امن خود در آن طرف مرز، هموار ساختند. در همان زمان والی وقت نورستان تلاش های زیادی کرد تا در برابر طالبان به مقاومت بپردازد، اما هجوم طالبان به اندازه ای گسترده بود که به راحتی مناطق مورد نظر خود را تصرف کردند و نیروهای دولتی برای مدتها توان بازپس گیری این دو ولسوالی را نداشتند.

این شکست حتی سبب کناره گیری والی نورستان گردید و محمد تمیم نورستانی جای والی سابق را گرفت و با آمدن والی جدید طرح عملیات منظم و گسترده در این ولایت ریخته شد و در نتیجه اولین موفقیت نیروهای دولتی در سایه عملیاتهای منظم نظامی در برابر نیروهای طالبان در سال جاری در جنوب شرق کشور بدست آمد.

پیش از این بزرگ ترین انتقاد کارشناسان نظامی این بود که نیروهای مسلح دولتی و ناتو چرا دست به عملیات منظم نظامی نمی زنند و این ناتوانی و عجز از انجام عملیات های منظم سبب تقویت نظامی و روحی طالبان گردیده و در مناطق مختلف با انجام عملیات های کمین، بمب گذاری و ترور و انتحار نیروهای دولتی و خارجی را شکار می کنند و خیال شان از انجام عملیات منظم علیه خود شان راحت است. این کار شناسان عملیات منظم علیه طالبان را یک ضرورت می دانستند و نقطه ضعف و ضربه پذیری طالبان را از همین راه می دانستند. اما روشن نبود که کارشناسان نظامی ناتو و نیرو اردوی ملی چرا از انجام عملیات های منظم هراس داشتند و در این مورد دست به اقدام عملی نمی زدند، ولی اکنون ثابت شده است که عملیات منظم نظامی علیه طالبان هم از موفقیت های کلانی برخور دار است و هم تلفات سنگینی بر طالبان وارد می کند و هم سبب تضعیف روحیه و مورال نظامی آنان می گردد؛ زیرا با موفقیت عملیات نظامی منظم در ولایت نورستان دستآورد خوبی که داشت بلا فاصله برای انجام عملیات منظم دیگری در ولایت همجوارش کنر نیز سازمان دهی گردید و روز چهار شنبه هفته گذشته این عملیات به صورت منظم اغاز شد که طی دو روز عملیات منظم در ولسوالی های وته پور، مانوگی و چپه دره ولایت کنر،  اردوی ملی کشور دستآورد های خوب نظامی داشته اند، طوری که 23 شبه نظامی طالبان در همان اغاز حمله کشته شده اند و بخش های وسیعی از این ولسوالی ها را که قبلا در اختیار طالبان بود، اکنون نیروهای دولتی بران تسلط یافته اند.

هرچند حفظ این مناطق که به تازگی از چنگ طالبان ازاد شده و در مناطق کوهستانی و مرزی قرار دارد، کار دشواری است و ممکن است نیروهای دولتی با حملات متعدد چریکی طالبان مواجه گردند، اما سئوال اساسی این است که از ترس حملات چریکی طالبان تاکی دست به عملیات منظم نظامی دست نزد و همچنان دست بالای دست گذاشت؟. در طول این سال ها بسیاری از فرصت های نظامی که در سایه عملیات منظم بدست می آمد و سبب تضعیف طالبان می گردید، از دست رفت و این گروه را روز به روز جری تر ساخت و به خشونت های بیشتری دست زدند، بدون این که ترسی از عملیات منظم دولتی علیه خود داشته باشند و یا نگران از دست دادن مناطق تحت تصرف خود را داشته باشند.

به نظر این قلم خود داری از انجام عملیات منظم علیه طالبان یک اشتباه استراتژیک بود که طی سال های گذشته صورت گرفت و سبب تقویت طالبان و گسترش دایره تسلط این گروه در مناطق روستایی گردید و خشونت ها چند برابر افزایش یافت. براساس گزارش های تایید نشده حدود 80 درصد از مناطق روستایی ولایت های جنوب و جنوب شرق در اختیار طالبان است و روشن است که این مناطق به این دلیل در اختیار این گروه قرار گرفته که هیچ برنامه و پلانی برای ازاد سازی این مناطق در سایه عملیات منظم نظامی وجود نداشت و طالبان با خیال راحت بدون هیچ گونه تهدیدی  در مناطق روستایی به فعالیت های شبه نظامی خود پرداختند. در حالی که در زمان روسها وقتی مجاهدین روستاها را در اختیار خود داشتند لااقل مورد تهدیدات بمباران نیروهای روسی و دولتی قرار می گرفتند، اما طالبان در طی ده سال گذشته زمانی که مناطق روستایی را به چنگ آوردند از این تهدید هم خیال شان راحت بود.

به هرحال قراراست به زودی عملیات منظم امید در ولایت غزنی اغاز گردد تا در این ولایت نیز بر طالبان فشاروارد گردد و اکنون این تصمیم به انجام عملیات های منظم نظامی علیه طالبان هرچند که دیر است و بسیاری از فرصت ها از دست رفته است، بازهم یک تصمیم نیک به شمار می رود و امید است که این برنامه علاوه بر نورستان و کنر و غزنی در دیگر ولایت های کشور نیز اغاز گردد.


October 2nd, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات